INSIDE OUR EARTH

 ( INSIDE OUR EARTH  )  আমাৰ পৃথিৱীৰ ভিতৰত

পৃথিৱীৰ স্তৰসমূহ:

1. ক্ৰাষ্ট কি?

খোলা হৈছে পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠৰ সৰ্বোচ্চ স্তৰ। ই সকলো স্তৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ পাতল।ভূখণ্ডত ইয়াৰ ডাঠ প্ৰায় ৩৫ কিলোমিটাৰ আৰু সাগৰৰ তলত মাত্ৰ ৫-১০ কিলোমিটাৰ ডাঠ।

                          চিলিকা আৰু এলুমিনিয়ামৰ দ্বাৰা গঠিত পৃথিৱীৰ মহাদেশীয় ভৰ। সেয়েহে ইয়াক ছিয়াল বুলি কোৱা হয়। ইয়াত ‘চিলিকা’ৰ পৰা ‘চি’ আৰু ‘এলুমিনিয়াম’ৰ পৰা ‘আল’।

                                  একেদৰে সাগৰীয় খোলাটো মূলতঃ চিলিকা আৰু মেগনেছিয়ামৰ দ্বাৰা গঠিত। গতিকে ইয়াক ছিমা বুলি কোৱা হয়। ইয়াত ‘চিলিকা’ৰ পৰা ‘চি’ আৰু ‘মেগনেছিয়াম’ৰ পৰা ‘মা’।

 

 

2. মেণ্টেল কি?

মেণ্টেল স্তৰটো প্ৰায় ২৯০০ কিলোমিটাৰ ডাঠ। ই প্ৰধানকৈ ফেৰ’-মেগনেছিয়াম চিলিকেটৰ দ্বাৰা গঠিত। এই স্তৰটোক ওপৰৰ আৰু তলৰ মেণ্টেল হিচাপে দুটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি।

কোৰ কি?

3.কোৰ হৈছে পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ভিতৰৰ স্তৰ। ইয়াৰ ব্যাসাৰ্ধ প্ৰায় ৩৫০০ কিলোমিটাৰ। কোৰটো হিচাপে বিভক্ত কৰা হৈছে

ক) বাহিৰৰ কোৰ: ই তৰল আৰু ই লোহা আৰু নিকেল গঠন কৰে। এইদৰে ইয়াক নিফে বুলি কোৱা হয়।' নি 'নিকেল'ৰ পৰা আৰু 'ফে' 'লৌহ' বা 'লোহা'ৰ পৰা।

খ) ভিতৰৰ গুৰিঃ ভিতৰৰ গুৰিটো কঠিন আৰু প্ৰধানকৈ লোহাৰে গঠিত।

4.শিল কি?

পৃথিৱীৰ খোলা গঠন কৰা খনিজ পদাৰ্থৰ যিকোনো প্ৰাকৃতিক ভৰক শিল বুলি কোৱা হয়।

5.শিলৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ ভিত্তি কি?

সাধাৰণতে শিলৰ গঠন, ৰূপ বা গঠন আৰু গঠন প্ৰক্ৰিয়াৰ ভিত্তিত শিলৰ শ্ৰেণীবিভাজন কৰা হয়।

6.তিনি প্ৰকাৰৰ শিল কি কি?

শিলবোৰক তিনি প্ৰকাৰত ভাগ কৰা হয়। তেওঁলোক হৈছে-

ক) আগ্নেয় শিল:আগ্নেয় শিলক প্ৰাথমিক শিল বুলি কোৱা হয়। গলিত মেগমা ঠাণ্ডা হৈ কঠিন শিললৈ পৰিণত হ’লে আগ্নেয় শিল গঠন হয়।

                     তদুপৰি এই শিলটোক দুটা ভাগত ভাগ কৰা হৈছে:

                      ১) এক্সট্ৰুচিভ বা আগ্নেয়গিৰিৰ শিল: যেতিয়া যিকোনো আগ্নেয়গিৰি গলিত লাভা বিস্ফোৰণ ঘটায় আৰু ই বাহিৰলৈ বৈ যায়, তেতিয়া ই দ্ৰুতগতিত ঠাণ্ডা হৈ কঠিন হৈ শিললৈ পৰিণত হয়। এনে শিলবোৰক আগ্নেয়গিৰি বা এক্সট্ৰুছিভ শিল বুলি কোৱা হয়। এক্সট্ৰুছিভ শিলৰ উদাহৰণ হ’ল পিউমিচ আৰু বেছাল্ট।

                       ২) অনুপ্ৰৱেশকাৰী বা প্লুটনিক শিল: পৃথিৱীৰ খোলাৰ ভিতৰত মেগমা ঠাণ্ডা হৈ লাহে লাহে স্ফটিকীয় হ’লে ইহঁতৰ সৃষ্টি হয়। অনুপ্ৰৱেশকাৰী শিলৰ উদাহৰণ হ’ল গ্ৰেনাইট।

খ) পলসুৱা শিল: পানী আৰু বতাহৰ বতৰৰ ক্ৰিয়াৰ বাবে সূৰ্য্য, বৰষুণ ,ইত্যাদি শিলবোৰ ভাঙি থাকে, ফাটি যায় আৰু বিভাজিত হৈ থাকে। লাহে লাহে নিজৰ ওজনত সংকোচিত হৈ কঠিন হৈ শিল হৈ পৰে। এই শিলবোৰক পলসুৱা শিল বুলি জনা যায়।বালিপাথৰ, বোকা পাথৰ, চূণশিল আদি পলসুৱা শিলৰ কিছুমান উদাহৰণ।

 গ) মেটামৰ্ফিক শিল: মেটামৰ্ফিক শিল হ’ল এনে শিল যিবোৰে পূৰ্বৰ ৰূপৰ পৰা নিজৰ অৱস্থা সলনি কৰিছে। যিকোনো শিলৰ প্ৰকাৰৰ মূল শিল গঠন হোৱাতকৈ বেলেগ উষ্ণতা আৰু চাপৰ অৱস্থাত ৰাখি ইহঁত গঠন হয়। কিছুমান উদাহৰণ হ’ল চূণশিল, মাৰ্বল আৰু মাটিলৈ স্লেটলৈ পৰিৱৰ্তন।

7. শিলৰ চক্ৰ কি?

শিলৰ চক্ৰ হৈছে শিলৰ এটা শিলৰ ৰূপৰ পৰা আন এটা শিলৰ ৰূপলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়া।

                          কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত শিলবোৰ চক্ৰীয়ভাৱে এটা প্ৰকাৰৰ পৰা আন এটা প্ৰকাৰলৈ সলনি হয়। শিলৰ ইটোৱে সিটোৰ পৰা ৰূপান্তৰিত হোৱা এই প্ৰক্ৰিয়াটোক শিলৰ চক্ৰ বুলি জনা যায়।

উদাহৰণস্বৰূপে, আমি দেখিলোঁ যে শীতল গলিত মেগমা কঠিন হৈ আগ্নেয় হৈ পৰে। এই আগ্নেয় শিলবোৰ সৰু সৰু কণালৈ ভাঙি পৰিবহণ কৰি জমা হৈ পলসুৱা শিল গঠন হয়। যেতিয়া ইহঁতক তাপ আৰু চাপৰ সন্মুখীন কৰা হয় তেতিয়া ইহঁত ৰূপান্তৰিত শিললৈ পৰিৱৰ্তিত হয়। তাপ আৰু চাপৰ অধীনত ৰূপান্তৰিত শিলবোৰ গলি গলিত মেগমা গঠন কৰে। এই গলিত মেগমা পুনৰ ঠাণ্ডা হৈ কঠিন হৈ আগ্নেয় শিললৈ পৰিণত হ’ব পাৰে।

8. শিল আমাৰ বাবে কেনেকৈ উপযোগী?

শিলবোৰ মানুহে বিভিন্ন নিৰ্মাণ কাৰ্য্যত ব্যৱহাৰ কৰে। ৰাস্তা, ঘৰ, অট্টালিকা আদি তৈয়াৰ কৰাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।শিল থেতেলিয়াই , পিহি, কাটি, পলিচ কৰি আকৃতি আৰু আকাৰ সলনি কৰি বিভিন্ন ৰূপত ব্যৱহাৰযোগ্য কৰি তোলা হয়।

9.খনিজ পদাৰ্থ কি?

খনিজ পদাৰ্থ হৈছে প্ৰাকৃতিকভাৱে পোৱা পদাৰ্থ যিবোৰৰ ভৌতিক আৰু ৰাসায়নিক গঠন সুকীয়া। কয়লা, লোহা, এলুমিনিয়াম, পেট্ৰলিয়াম, প্ৰাকৃতিক গেছ, চিলিকা, ইউৰেনিয়াম, সোণ, ৰূপ আদি খনিজ পদাৰ্থৰ কিছুমান উদাহৰণ।