মানৱ সম্পদ উন্নয়নৰ সমস্যা আৰু চৰকাৰৰ ভূমিকা

 

মানৱ সম্পদ উন্নয়নৰ সমস্যা আৰু চৰকাৰৰ ভূমিকা

প্ৰশ্ন আৰু উত্তৰঃ

১) খালী ঠাইখিনি পূৰণ কৰক:

______________ হৈছে এখন উন্নত দেশৰ চালিকা শক্তি।

উত্তৰঃ উচ্চমানৰ মানৱ সম্পদ।

২) ভাৰতৰ মানৱ সম্পদ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত কোনটো মন্ত্ৰালয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে ?

উত্তৰঃ মানৱ সম্পদ উন্নয়ন মন্ত্ৰালয়।

৩) খালী ঠাইখিনি পূৰণ কৰক:

২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি অসমৰ মুঠ জনসংখ্যা ______।

উত্তৰ : ৩,১১,৬৯,২৭২।

৪.মানৱ সম্পদ উন্নয়নৰ বাধা কি কি?

উত্তৰ:আমাৰ দেশৰ মানৱ সম্পদৰ বিকাশৰ পথত কেইবাটাও বাধা থিয় দিছে। সেইবোৰ হ’ল-

ক) উচ্চ জনসংখ্যা বৃদ্ধিঃ আমাৰ দেশৰ উচ্চ জনসংখ্যা বৃদ্ধিয়ে অৰ্থনৈতিক বিকাশত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে।সীমিত আয়ৰ দেশ এখনে উচ্চ জনসংখ্যাক উপযুক্ত সা-সুবিধা আৰু শিক্ষা প্ৰদান কৰি মানৱ সম্পদৰ বিকাশ কৰাটো সহজ নহয়।

খ) পুঁজিৰ অভাৱঃ পুঁজিৰ অভাৱ মানৱ সম্পদ বিকাশৰ আন এক বাধা। মানৱ সম্পদৰ আটাইতকৈ প্ৰয়োজনীয় কাৰকসমূহ হ’ল শিক্ষা, স্বাস্থ্য আৰু অন্যান্য নাগৰিক সুবিধা। কিন্তু গ্ৰামাঞ্চলত পুঁজিৰ নাটনিৰ বাবে এনে সুবিধা সীমিত।

গ) দৰিদ্ৰতাঃ দৰিদ্ৰতা মানৱ সম্পদ বিকাশৰ আন এক বাধা। দৰিদ্ৰতাৰ বাবে এক বৃহৎ অংশই শাৰীৰিক আৰু মানসিকভাৱে সুস্থ আৰু শক্তিশালী হ’ব নোৱাৰে। শাৰীৰিক আৰু মানসিক বৃদ্ধিৰ বাবে,পুষ্টিকৰ খাদ্য আৰু সঠিক শিক্ষা অতি প্ৰয়োজনীয়, কিন্তু দৰিদ্ৰতাই জনসাধাৰণক দুৰ্বল কৰি তুলিছে। ফলত তেওঁলোকে নিজৰ আত্মসন্মান হেৰুৱাই নিজৰ ভাগ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আৰু ফলস্বৰূপে তেওঁলোকে মানক জীৱন যাপনৰ আশা হেৰুৱাই পেলায়।

ঘ) নিৰক্ষৰতাঃ নিৰক্ষৰতা সমাজৰ বাবে অভিশাপ আৰু আমাৰ ২৬ শতাংশ জনসংখ্যা নিৰক্ষৰ। নিৰক্ষৰতাই জ্ঞান, দক্ষতা, ক্ষমতা আৰু কাৰিকৰী দক্ষতাৰ বিকাশত বাধা দিয়ে আৰু ই মানৱ সম্পদৰ বিকাশত বাধা হিচাপে থিয় দিছে। নিৰক্ষৰ লোকক সহজে শোষণ কৰিব পাৰি আৰু সেয়েহে আৰ্থ-সামাজিক বৈষম্য বাঢ়িছে।

ঙ) অন্ধবিশ্বাসঃ মানৱ সম্পদ বিকাশৰ পথত অন্ধবিশ্বাস আন এক বাধা। বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাই পৃথিৱীৰ ছবিখন সলনি কৰি দিছে যদিও আমাৰ দেশৰ শিক্ষিত আৰু অশিক্ষিত উভয় জনসাধাৰণৰ এক বৃহৎ অংশৰ মাজত এতিয়াও অন্ধবিশ্বাসৰ বিশ্বাস প্ৰচলিত। জনসংখ্যাৰ এই শ্ৰেণীসমূহ বৈজ্ঞানিক পৰিৱৰ্তনৰ বিৰোধী আৰু ইয়াক মানৱ সম্পদ হিচাপে গঢ়ি তুলিব নোৱাৰি।

চ) বৈষম্যঃ বিভিন্ন ধৰণৰ বৈষম্য মানৱ সম্পদ বিকাশৰ আন এক বাধা। ভাৰত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ গণতন্ত্ৰ হিচাপে পৰিচিত। কিন্তু, এই গণতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থা আৰু ইয়াৰ নীতিসমূহে - ধৰ্মীয় বৈষম্য, ভাষাৰ বৈষম্য, জাতিগত বৈষম্য, লিংগ বৈষম্য, আৰু আঞ্চলিক বৈষম্য আদি বৈষম্য আঁতৰাব পৰা নাই। এনে বৈষম্যই এনে এক পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিছে যিয়ে সমাজৰ প্ৰগতি বন্ধ কৰি দিছে।

৫) শিক্ষা খণ্ডত মানৱ সম্পদ উন্নয়নত চৰকাৰৰ ভূমিকা সম্পৰ্কে লিখা।

উত্তৰঃ প্ৰতিটো মানৱ সম্পদৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত চৰকাৰৰ ভূমিকা সীমাহীন। ভাৰত চৰকাৰে শৈক্ষিক খণ্ডৰ উন্নতি সাধন কৰি মানৱ সম্পদৰ অৱস্থাৰ বিকাশৰ চেষ্টা চলাইছে ৷

 শিক্ষাৰ বিকাশ অবিহনে মানৱ সম্পদৰ বিকাশ অসম্ভৱ। সঠিক শৈক্ষিক আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যৱস্থা কৰাটো চৰকাৰৰ কৰ্তব্য। এই কৰ্তব্য পূৰণ কৰিবলৈ চৰকাৰে নতুন বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয়, বিশ্ববিদ্যালয় আৰু কাৰিকৰী প্ৰতিষ্ঠান স্থাপন কৰি এক শক্তিশালী শৈক্ষিক কাঠামো গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।শিক্ষাৰ অধিকাৰ ২০০৯ চনত প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।এই অধিকাৰৰ সফল ৰূপায়ণৰ বাবে দুখন আঁচনি - সৰ্বশিক্ষা অভিযান আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় মধ্যম শিক্ষা অভিযান ৰূপায়ণ কৰা হৈছে যাতে মানসম্পন্ন মানৱ সম্পদৰ বিকাশ ঘটিব পাৰে ৷

বিদ্যালয় ,মহাবিদ্যালয়, চিকিৎসা মহাবিদ্যালয় , বিশ্ববিদ্যালয়, কেন্দ্রীয় বিশ্ববিদ্যালয় ,বিভিন্ন কাৰিকৰী প্রতিষ্ঠান আৰু গৱেষণা প্রতিষ্ঠান প্রতিষ্ঠা কৰি চৰকাৰে সকলো পর্যায়ৰ ছাত্র-ছাত্রীক বিভিন্ন সা-সুবিধা প্রদানৰ প্রয়াস কৰিছে ৷ দুখন কেন্দ্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয় , আঠখন ৰাজ্যিক বিশ্ববিদ্যালয় , এখন ৰাজ্যিক মুকলি বিশ্ববিদ্যালয়, ছখন চিকিৎসা মহাবিদ্যালয় , দুখন অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয়, এখন কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় ,শিক্ষক প্ৰশিক্ষণ মহাবিদ্যালয় আৰু বহুতো কাৰিকৰী আৰু সাধাৰণ শিক্ষানুষ্ঠান।

যদি এই কাৰ্যসূচীসমূহ সফল হয় তেন্তে মানৱ সম্পদৰ সুস্থিৰ বৃদ্ধি হ’ব আৰু ভাৰতে অন্যান্য শক্তিশালী আৰু উন্নত দেশৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতাত অৱতীৰ্ণ হ’ব পাৰিব।

৬) স্বাস্থ্য আৰু খাদ্য খণ্ডত মানৱ সম্পদ উন্নয়নত চৰকাৰৰ ভূমিকা সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ সুস্থ মন এটাৰ বাবে সুস্থ স্বাস্থ্যৰ প্ৰয়োজন। মানৱ সম্পদ হিচাপে স্বীকৃতি পাবলৈ হ’লে এজন ব্যক্তি শাৰীৰিক আৰু মানসিকভাৱে সুস্থ আৰু সুস্থ হ’ব লাগিব। এই কথা বিবেচনা কৰি আমাৰ চৰকাৰে এটা সঠিক কাঠামো গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছে। প্ৰাথমিক স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰ ,জিলা উপ স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰ, সংমণ্ডল স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হৈছে গ্ৰামাঞ্চল আৰু নগৰ উভয় অঞ্চল সামৰি।

উন্নত আৰু উন্নত চিকিৎসালয় স্থাপন স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত আন এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান ৷আধুনিক ভ্ৰাম্যমাণ চিকিৎসালয়ৰ দৰে সুবিধাসমূহ জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ বাবে প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল। স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা উন্নত কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য স্বাস্থ্য অভিযানৰ অধীনত কেইবাটাও কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰা হৈছে আৰু ইয়াক উন্নয়নৰ সূচক হিচাপে বিবেচনা কৰিব পাৰি।

খাদ্য মানুহৰ অন্যতম মৌলিক প্ৰয়োজন। এটা সুস্থ শাৰীৰিক বৃদ্ধি বেছিভাগেই পুষ্টিকৰ খাদ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। দেশৰ ভোকাতুৰ আৰু দৰিদ্ৰতাগ্ৰস্ত জনসাধাৰণক এখন সমৃদ্ধিশালী জাতি গঢ়ি তুলিবলৈ উপযুক্ত পুষ্টিকৰ খাদ্য যোগান ধৰাটো চৰকাৰৰ কৰ্তব্য ৷ 'নূন্যতম মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা কাৰ্যসূচী'ৰ জৰিয়তে চৰকাৰে ব্যক্তিক সঠিক মানৱ সম্পদত ৰূপান্তৰিত কৰিবলৈ জনসাধাৰণৰ বাবে বিভিন্ন আঁচনি আৰু প্ৰকল্প গ্ৰহণ কৰিছে।' ৰাজহুৱা বিতৰণ ব্যৱস্থা’ই দেশৰ খাদ্য সামগ্ৰীসমূহ সকলো গ্ৰাহকক নিৰ্দিষ্ট মূল্যত প্ৰয়োজনীয় পৰিমাণত যোগান ধৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। সেই অনুসৰি জিলা প্ৰশাসনে ভাৰতীয় খাদ্য নিগম ,সমবায় সমিতি আৰু ন্যায্য মূল্যৰ দোকানৰ জৰিয়তে এই সুবিধাসমূহ প্ৰদানৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰি আছে।

যুদ্ধ আৰু বিপ্লৱ, বানপানী ,ভূমিকম্প আৰু খৰাং আদিৰ দৰে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ সময়ত সকলো শ্ৰেণীৰ লোকক , ধনী-দৰিদ্ৰ সকলো শ্ৰেণীৰ লোকক খাদ্য সামগ্ৰী যোগান ধৰাৰ বাবেও চৰকাৰে বিশেষ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰে ৷খাদ্য সামগ্ৰীৰ অভাৱৰ বাবে দাম চাউলৰ , খাদ্যৰ মিশ্ৰণ আৰু... কৃত্ৰিম খাদ্য সংকট। গতিকে গুণগত খাদ্যৰ চহকী মজুত থকাটো চৰকাৰৰ কৰ্তব্য। জনসংখ্যাৰ আকাৰ অনুসৰি খাদ্য সামগ্ৰীৰ উৎপাদন আৰু সংৰক্ষণ আৰু সময় আৰু প্ৰয়োজন অনুসৰি একেখিনি বিতৰণক ‘খাদ্য সুৰক্ষা’ বুলি কোৱা হয়। মানৱ সম্পদ বিকাশৰ বাবে খাদ্য সুৰক্ষা প্ৰয়োজনীয়।

৭/ খাদ্য সুৰক্ষা বুলিলে কি বুজাব বিচাৰিছে?

উত্তৰঃ জনসংখ্যাৰ আকাৰ অনুসৰি খাদ্য সামগ্ৰীৰ উৎপাদন আৰু সংৰক্ষণ আৰু সময় আৰু প্ৰয়োজন অনুসৰি একেখিনি বিতৰণক ‘খাদ্য সুৰক্ষা’ বোলা হয়।

৮) নিয়োগ খণ্ডত মানৱ সম্পদ উন্নয়নত চৰকাৰৰ ভূমিকা সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ অৰ্থনৈতিক বিকাশ অবিহনে এখন সমাজৰ সামগ্ৰিক বিকাশ অসম্ভৱ। অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ বাবে উপযুক্ত চাকৰিৰ সুযোগ অতি প্ৰয়োজনীয়। উন্নত মানৱ সম্পদ বিকাশৰ বাবে চৰকাৰে বিভিন্ন নিয়োগ কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰিছে। ইয়াৰ ভিতৰত গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ বাবে মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ সৃষ্টি সংস্থা আৰু চহৰ অঞ্চলৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী নিয়োগ সৃষ্টি কাৰ্যসূচী আদি।আত্মনিয়োগৰ বাবেও বিভিন্ন প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে। আমাৰ ৰাজ্যত মুখ্যমন্ত্ৰীৰ অসম বিকাশ যোজনা কাৰ্যসূচীৰ অধীনত নিবনুৱা শিক্ষিত যুৱক-যুৱতীসকলক পৰ্যটনৰ প্ৰসাৰৰ বাবে সহজ ঋণ প্ৰদান কৰা হয়। এই কাৰ্যসূচীৰে কেইবাজনো যুৱক-যুৱতী উপকৃত হৈছিল। তেওঁলোকে বাহন ক্ৰয় কৰি, হোটেল আৰু ৰেষ্টুৰেণ্ট খুলি নিজকে নিয়োজিত কৰিছে যাৰ ফলত পৰ্যটনক সহায় আৰু প্ৰচাৰ কৰিছে। অসম প্ৰাকৃতিক সম্পদেৰে চহকী ৷যদি চৰকাৰে উদ্যোগ স্থাপন কৰি এই সম্পদসমূহৰ ব্যৱহাৰত মনোনিৱেশ কৰে , তেন্তে কৰ্মসংস্থাপনৰ সুযোগ বাঢ়িব ।

৯) বৰ্তমান অসমত কিমানখন মেডিকেল কলেজ আছে?

উত্তৰঃ অসমত বৰ্তমান ৬ খন চিকিৎসা মহাবিদ্যালয় আছে।

১০) সুস্থ শৰীৰৰ বাবে কি কি প্ৰয়োজন?

উত্তৰঃ সুস্থ শৰীৰৰ বাবে পুষ্টিকৰ খাদ্য আৰু উন্নত স্বাস্থ্য সেৱাৰ প্ৰয়োজন।

১১) উচ্চ জনসংখ্যা বৃদ্ধিয়ে মানৱ সম্পদৰ বৃদ্ধিত কেনেকৈ বাধাৰ সৃষ্টি কৰে?

উত্তৰঃ জনসংখ্যাৰ অধিক বৃদ্ধিয়ে মানৱ সম্পদৰ বৃদ্ধিত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে। কাৰণ সীমিত আয়ৰ দেশ এখনে উচ্চ জনসংখ্যাক উপযুক্ত সা-সুবিধা আৰু শিক্ষা প্ৰদান কৰি মানৱ সম্পদৰ বিকাশ কৰাটো সহজ নহয়। আমাৰ দেশ আৰু ঘণ্টাৰ ৰাজ্যিক ব'ৰ্ড উচ্চ জনসংখ্যা বৃদ্ধিত ডুব গৈছে ৷আমাৰ দেশত মানৱ সম্পদৰ বিকাশৰ বাবে জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ এই উচ্চ বৃদ্ধি পৰীক্ষা কৰিব লাগিব।

১২) শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশৰ বাবে কি কি প্ৰয়োজন?

উত্তৰঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশৰ বাবে পুষ্টিকৰ খাদ্য আৰু সঠিক শিক্ষা অতি প্ৰয়োজনীয়।

১৩) ভাৰতত সাক্ষৰ শতকৰা হাৰ কিমান?

উত্তৰ:৭৪.০৪।

১৪) আমাৰ দেশত কেতিয়া সঠিক শিক্ষা গ্ৰহণ কৰা হৈছিল?

উত্তৰঃ ২০০৯ চনত।

১৫) সুস্থ মন এটাৰ বাবে কি প্ৰয়োজন?

উত্তৰঃ সুস্থ মন এটাৰ বাবে সুস্থ স্বাস্থ্যৰ প্ৰয়োজন।

১৬) মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ সৃষ্টি সংস্থাৰ অধীনত কোনটো অঞ্চল নিয়োগৰ বাবে সামৰি লোৱা হৈছে?

উত্তৰঃ গ্ৰামাঞ্চলসমূহক কৰ্মসংস্থাপনৰ বাবে মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ সৃষ্টি সংস্থাৰ অধীনত সামৰি লোৱা হৈছে।

১৭) আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ নাম লিখা।

উত্তৰ : খাদ্য।

১৮) নিৰক্ষৰতাই কেনেকৈ মানৱ সম্পদৰ বিকাশত বাধা দিয়ে?

উত্তৰঃ নিৰক্ষৰতা জ্ঞান ,দক্ষতা, সামৰ্থ্য আৰু কাৰিকৰী দক্ষতাৰ বিকাশ আৰু ই মানৱ সম্পদ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত বাধা হিচাপে থিয় দিছে। নিৰক্ষৰ লোকক সহজে শোষণ কৰিব পাৰি আৰু সেয়েহে আৰ্থ-সামাজিক বৈষম্য বাঢ়িছে।

১৯) অন্ধবিশ্বাস আৰু সামাজিক দুষ্টতাই মানৱ সম্পদৰ বিকাশত কেনে প্ৰভাৱ পেলায়?

উত্তৰঃ মানৱ সম্পদ বিকাশৰ পথত অন্ধবিশ্বাস এটা বাধা ৷বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাই পৃথিৱীৰ ছবি সলনি কৰি দিছে যদিও আমাৰ দেশৰ শিক্ষিত আৰু অশিক্ষিত উভয় জনসাধাৰণৰ এক বৃহৎ অংশৰ মাজত এতিয়াও অন্ধবিশ্বাস প্ৰচলিত হৈ আছে। জনসংখ্যাৰ এই শ্ৰেণীসমূহ বৈজ্ঞানিক পৰিৱৰ্তনৰ বিৰোধী আৰু ইয়াক মানৱ সম্পদ হিচাপে গঢ়ি তুলিব নোৱাৰি।

২০) খালী ঠাই পূৰণ কৰক--

ক) মানৱ সম্পদ বিকাশৰ বাবে মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ হ’ল শিক্ষা ,স্বাস্থ্য আৰু নাগৰিক সুবিধা।

খ) নিৰক্ষৰসকলক সহজে শোষণ কৰা হয়।

গ) ২০০৯ চনত ৰাইট ট’শিক্ষা গ্ৰহণ কৰা হৈছিল।

ঘ) চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰা আৰু ৰূপায়ণ কৰা আঁচনি আৰু প্ৰকল্পসমূহে মানৱ সম্পদ উন্নয়নৰ বৃদ্ধিৰ হাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।

ঙ) সঠিক শৈক্ষিক আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যৱস্থা কৰাটো চৰকাৰৰ মূল কৰ্তব্য

২১) দৰিদ্ৰতা আৰু মানৱ সম্পদৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ দৰিদ্ৰতা মানৱ সম্পদৰ বিকাশত বাধা ৷আমাৰ জনসংখ্যাৰ এক বৃহৎ অংশই দৰিদ্ৰতাৰ বাবে শাৰীৰিক আৰু মানসিকভাৱে সুস্থ আৰু শক্তিশালী হ’বলৈ অক্ষম ৷শাৰীৰিক আৰু মানসিক বৃদ্ধিৰ বাবে পুষ্টিকৰ খাদ্য আৰু উপযুক্ত শিক্ষা অতি প্ৰয়োজনীয় , কিন্তু দৰিদ্ৰতাই জনসাধাৰণৰ... গণ দুৰ্বল। ফলত ,তেওঁলোকে নিজৰ আত্মসন্মান হেৰুৱাই ভাগ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হয় আৰু ফলস্বৰূপে তেওঁলোকে মানক জীৱন যাপনৰ আশা হেৰুৱাই পেলায়।

 

২২) অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰযুক্তি প্ৰতিষ্ঠান ক'ত অৱস্থিত?

উত্তৰঃ শিলচৰ।